Штогод 2 лютага адзначаецца Сусветны дзень водна-балотных угоддзяў, які ў гэтым годзе праходзіць пад дэвізам «Водна-балотныя ўгоддзі і дабрабыт чалавека», чым падкрэсліваецца як цесна ўсе аспекты нашага дабрабыту звязаныя са здароўем гэтых унікальных экасістэм, і заклікае нас шанаваць водна-балотныя ўгоддзі!
Водна-балотныя ўгоддзі — гэта натуральныя ці штучныя тэрыторыі, якія пастаянна ці перыядычна заліваюцца вадой. Гэта могуць быць балоты, берагі рэк і азёр, прыбярэжныя зараснікі, пляжы і дробнаводдзя, гаці і многія іншыя. Адрозніваюць 42 віды водна-балотных угоддзяў, але ўсе яны дзеляцца на тры тыпу: прыбярэжныя, унутраныя і рукатворныя.
Водна-балотныя ўгоддзі дапамагаюць нам змякчыць наступствы змены клімату і лягчэй адаптавацца да яго наступстваў. Кожны гектар балот можа паглынуць каля 14 тысяч кубаметраў вады, прадухіляючы паводкі і разлівы рэк, палягчаючы засухі. Балоты паглынаюць больш вуглекіслаты, чым любая іншая экасістэма нашай планеты. Тарфянікі пакрываюць усяго 3% паверхні Зямлі, але ў іх утрымоўваецца каля 30% глебавага вугляроду, што ў два разу больш, чым ва ўсіх лясах планеты.
Водна-балотныя ўгоддзі важныя і для захавання вугляроднага балансу, барацьбы з парніковым эфектам. Донныя адклады рэк і азёр надзейна кансервуюць арганіку на павекі і тысячагоддзі, але абсалютным чэмпіёнам у справе паглынання вугляроду з’яўляюцца тарфяныя балоты. 30% усяго вугляроду, які змяшчаецца ў глебе і наземных раслінах, захоўваецца менавіта на балотах. Торф – у два разы больш эфектыўны паглынальнік вугляроду, чым лесу.
Вынікам планамернай працы ў Рэспубліцы Беларусь стала прыняцце ўнікальнага ў сваім родзе дакумента – Закона «Аб ахове і выкарыстанні тарфянікаў».
Водна-балотныя ўгоддзі Беларусі гэта і пастаянны аб’ект цікавасці навукоўцаў. Рэкі, азёры і балоты рэспублікі – прадмет бесперапыннага маніторынгу. Пытанні якасці вады, стану мясцовай флоры і фауны, стратэгій устойлівага кіравання воднымі рэсурсамі, абароны і аднаўлення пашкоджаных экасістэм часта абмяркоўваюцца на навуковых канферэнцыях.
